Ο πόνος στην κοιλιά είναι μια ενοχλητική εμπειρία που οι περισσότεροι έχουμε ζήσει κάποια στιγμή. Συνήθως οφείλεται σε απλές αιτίες, όπως φούσκωμα ή δυσπεψία. Όμως, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου μπορεί να υποδηλώνει κάτι πιο σοβαρό που απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση. Πότε όμως πρέπει να ανησυχήσετε και να επισκεφθείτε χειρουργό;

Πόνος στην κοιλιά αριστερά – Τι μπορεί να συμβαίνει;

Όταν ο πόνος στην κοιλιά εντοπίζεται στην αριστερή πλευρά, οι πιθανές αιτίες ποικίλουν, κυρίως ανάλογα με την ηλικία και τη θέση του πόνου (πάνω ή κάτω).

Συχνότερες αιτίες:

• Εκκολπωματίτιδα: Συνήθης σε άτομα άνω των 50. Προκαλεί οξύ πόνο χαμηλά αριστερά, με πυρετό ή αλλαγές στις κενώσεις. Απαιτεί ιατρική αξιολόγηση, συχνά από χειρουργό.
• Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ): Λειτουργική διαταραχή που προκαλεί πόνο, φούσκωμα και εναλλαγές δυσκοιλιότητας/διάρροιας. Αν και δεν είναι επικίνδυνο, χρειάζεται σωστή διάγνωση.
• Δυσκοιλιότητα: Συχνή αιτία πόνου ειδικά στην κάτω κοιλιά. Συνήθως υποχωρεί με φυσικές μεθόδους ή ήπια καθαρτικά.
• Γαστρίτιδα ή Γαστρικό Έλκος: Προκαλούν πόνο στο πάνω μέρος της κοιλιάς και καούρες. Αν υπάρξει διάτρηση έλκους, ο πόνος γίνεται έντονος και απλώνεται σε όλη την κοιλιά – τότε πρόκειται για επείγον περιστατικό.
• Σπλήνας ή Ανεύρυσμα Αορτής: Πιο σπάνιες αιτίες, αλλά σοβαρές – κυρίως σε άτομα με ιστορικό τραύματος ή καρδιολογικά προβλήματα.

Στις γυναίκες, δεν αποκλείεται ο πόνος αριστερά να οφείλεται σε ωοθηκική κύστη ή ενδομητρίωση. Αν είναι έντονος και επιμένει, απαιτεί γυναικολογικό και χειρουργικό έλεγχο.

Πόνος στην κοιλιά δεξιά – Προσοχή στη Σκωληκοειδίτιδα

Ο πόνος στη δεξιά πλευρά της κοιλιάς, ειδικά χαμηλά, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή γιατί συχνά συνδέεται με οξεία σκωληκοειδίτιδα  μία από τις πιο συχνές αιτίες χειρουργικής επέμβασης.

Πότε να υποψιαστείτε σκωληκοειδίτιδα:

• Ξεκινά με ήπιο πόνο γύρω από τον ομφαλό και μετατοπίζεται χαμηλά δεξιά
• Συνοδεύεται από ναυτία, πυρετό, ανορεξία
• Ο πόνος επιδεινώνεται και ο ασθενής δυσκολεύεται να σταθεί ή να περπατήσει

Η θεραπεία είναι χειρουργική (σκωληκοειδεκτομή), κατά προτίμηση με τη λαπαροσκοπική μέθοδο, που προσφέρει ταχύτερη ανάρρωση.

Άλλες πιθανές αιτίες δεξιού κοιλιακού πόνου:

• Πέτρες στη χολή (χολολιθίαση): Προκαλούν πόνο στο πάνω δεξί μέρος, κυρίως μετά από λιπαρό γεύμα. Αν προκύψει φλεγμονή (χολοκυστίτιδα), μπορεί να χρειαστεί αφαίρεση της χοληδόχου κύστης.
• Νεφρολιθίαση (πέτρα στον νεφρό): Ο πόνος είναι έντονος, ξεκινά από τη μέση και κατεβαίνει στη βουβωνική χώρα. Συχνά συνοδεύεται από αίμα στα ούρα.
• Φλεγμονώδεις παθήσεις εντέρου (όπως Crohn): Ειδικά αν εντοπίζεται στο τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου.
• Βουβωνοκήλη ή γυναικολογικά προβλήματα: Ενίοτε, μια κύστη ωοθήκης ή μια έκτοπη κύηση δεξιά μπορεί να μιμηθεί σκωληκοειδίτιδα.

Πόνος χαμηλά στην κοιλιά: Ποιες είναι οι πιο συχνές αιτίες;

Ο χαμηλός κοιλιακός πόνος, δηλαδή στην περιοχή κάτω από τον ομφαλό (γνωστή και ως υπογάστριο ή πυελική χώρα), μπορεί να οφείλεται σε προβλήματα του εντέρου, του ουροποιητικού ή των αναπαραγωγικών οργάνων. Οι αιτίες διαφέρουν μεταξύ ανδρών και γυναικών, όμως υπάρχουν κάποια συχνά σενάρια:

• Ουρολοίμωξη ή φλεγμονή της κύστης: Συνοδεύεται συχνά από συχνοουρία, κάψιμο κατά την ούρηση και μια αίσθηση βάρους χαμηλά στην κοιλιά. Αν η λοίμωξη ανέβει στους νεφρούς, προκαλεί πόνο στη μέση και υψηλό πυρετό.
• Γυναικολογικά προβλήματα : Πόνος κατά την περίοδο, κύστες ωοθηκών, ινομυώματα ή ακόμα και έκτοπη κύηση μπορεί να προκαλέσουν έντονο πόνο στην κάτω κοιλιά. Αν ο πόνος είναι ξαφνικός και δυνατός, πρέπει να δείτε αμέσως γιατρό.
• Φλεγμονή προστάτη (σε άνδρες): Η προστατίτιδα προκαλεί έναν βαθύ, ενοχλητικό πόνο χαμηλά, συχνά με δυσκολία στην ούρηση.
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ): Συνήθης αιτία χρόνιου πόνου στην κοιλιά που χειροτερεύει με το στρες και συχνά υποχωρεί μετά την κένωση. Συνοδεύεται από φούσκωμα, εναλλαγές διάρροιας και δυσκοιλιότητας.
• Πρωκτικά προβλήματα: Ένα περιεδρικό απόστημα ή ακόμα και σοβαρές αιμορροΐδες μπορεί να δώσουν αντανακλαστικό πόνο χαμηλά στην κοιλιά, ιδίως αν υπάρχει δυσκολία κατά την αφόδευση.

Πότε ο πόνος στην κοιλιά είναι σημάδι επείγουσας κατάστασης;

Όλοι κάποια στιγμή νιώσαμε ένα πόνο στην κοιλιά και περιμέναμε να περάσει. Όμως πότε δεν πρέπει να το αμελήσετε;

Αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια αν ο πόνος στην κοιλιά:

• Συνοδεύεται από πυρετό πάνω από 38°C, ρίγη ή έντονη εφίδρωση.
• Είναι έντονος και επίμονος, και δεν περνάει μετά από λίγη ώρα ή επιδεινώνεται συνεχώς.
• Συνδυάζεται με εμετούς, ειδικά αν δεν μπορείτε να κρατήσετε υγρά.
• Υπάρχει αίμα στα κόπρανα ή στον εμετό.
• Συνοδεύεται από λιποθυμία, ταχυκαρδία ή πτώση πίεσης – μπορεί να είναι σημάδι εσωτερικής αιμορραγίας ή σοβαρής λοίμωξης.
• Δημιουργεί μεγάλη δυσκαμψία στην κοιλιά, σαν να είναι «σανίδα», και δυσκολία στην κίνηση.
• Υπάρχει πλήρης αδυναμία αποβολής αερίων ή κοπράνων, με φούσκωμα  πιθανό σημάδι εντερικής απόφραξης.

Ιδιαίτερη προσοχή: Παιδιά, ηλικιωμένοι και χρόνιοι ασθενείς

Σε ευάλωτες ομάδες  όπως μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι, διαβητικοί ή ανοσοκατεσταλμένοι ακόμα και ένας φαινομενικά ήπιος πόνος στην κοιλιά μπορεί να είναι ένδειξη σοβαρού προβλήματος. Για παράδειγμα, σε ηλικιωμένους με κοιλιακό άλγος μπορεί να κρύβεται απόφραξη, ισχαιμία ή σκωληκοειδίτιδα που δεν εκδηλώνεται με τα «τυπικά» συμπτώματα.

Σημαντικό: Μην πάρετε παυσίπονα προτού σας δει γιατρός. Μπορούν να συγκαλύψουν τη συμπτωματολογία και να καθυστερήσουν τη σωστή διάγνωση.

Τι εξετάσεις μπορεί να ζητήσει ο γιατρός;

Ανάλογα με τα συμπτώματα, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει:

• Γενική αίματος και ούρων
• Υπερηχογράφημα άνω/κάτω κοιλίας
• Αξονική τομογραφία κοιλιάς
• Γυναικολογικό ή ουρολογικό έλεγχο, ανάλογα με την περίπτωση

Συμπέρασμα: Μην αγνοείτε τον πόνο στην κοιλιά

Αν και τις περισσότερες φορές δεν είναι κάτι σοβαρό, ο πόνος στην κοιλιά μπορεί να είναι το πρώτο σημάδι για μια επείγουσα κατάσταση που χρειάζεται έγκαιρη αντιμετώπιση. Αν έχετε αμφιβολία, είναι πάντα καλύτερο να συμβουλευτείτε έναν γιατρό ειδικά αν τα συμπτώματα επιμένουν ή επιδεινώνονται.

Λαπαροσκοπική Χειρουργική: Η σύγχρονη λύση με ελάχιστη παρέμβαση

Τα τελευταία χρόνια, η χειρουργική επιστήμη έχει κάνει άλματα προς το μέλλον. Στην καρδιά αυτής της προόδου βρίσκεται η λαπαροσκοπική χειρουργική, μια τεχνική που επιτρέπει στον χειρουργό να πραγματοποιήσει πολύπλοκες επεμβάσεις μέσα από μικροσκοπικές τομές, με τη βοήθεια κάμερας υψηλής ευκρίνειας και ειδικών εργαλείων.

Ο ειδικός χειρουργός παχυσαρκίας, ογκολογίας και πεπτικού  Δρ. Σωτήρης Γαβριήλ είναι ένας από τους Έλληνες ιατρούς που αξιοποιούν στο έπακρο τις δυνατότητες αυτής της ελάχιστα επεμβατικής μεθόδου. Στο ενεργητικό του περιλαμβάνονται χιλίαδες επιτυχημένες λαπαροσκοπικές επεμβάσεις, τόσο σε επείγοντα περιστατικά όπως η σκωληκοειδίτιδα όσο και σε προγραμματισμένες επεμβάσεις, όπως η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης, η αποκατάσταση κηλών ή επεμβάσεις στο παχύ έντερο.

Τα οφέλη της λαπαροσκόπησης

Η λαπαροσκοπική χειρουργική έχει καταφέρει να αλλάξει εντελώς την εμπειρία του ασθενούς στο χειρουργείο. Αντί για μεγάλες τομές και μακροχρόνια ανάρρωση, σήμερα η επέμβαση γίνεται μέσα από οπές λίγων χιλιοστών, μειώνοντας αισθητά την ταλαιπωρία. Τα πλεονεκτήματα είναι εντυπωσιακά:

• Ελάχιστος τραυματισμός των ιστών: Οι μικρές τομές σημαίνουν μικρότερο χειρουργικό τραύμα.
• Μειωμένος πόνος μετά την επέμβαση: Οι ασθενείς συνήθως δεν χρειάζονται ισχυρά παυσίπονα και αναρρώνουν γρήγορα.
• Γρήγορη έξοδος από το νοσοκομείο: Σε πολλές περιπτώσεις, η επιστροφή στο σπίτι γίνεται την ίδια ή την επόμενη ημέρα.
• Λιγότερες επιπλοκές: Ο κίνδυνος λοιμώξεων και μετεγχειρητικών συμφύσεων είναι σημαντικά μειωμένος.
• Αισθητικό αποτέλεσμα: Οι ουλές είναι ελάχιστα ορατές κάτι που μετρά ιδιαίτερα για τους νεότερους ασθενείς.
• Ακρίβεια: Η μεγέθυνση της εικόνας επιτρέπει στον χειρουργό να δει με λεπτομέρεια όργανα, αγγεία και νεύρα εξασφαλίζοντας πιο ασφαλείς και στοχευμένες επεμβάσεις.

Συχνές Ερωτήσεις

Γιατί πονάω χαμηλά στην κοιλιά και στον πρωκτό;

Ο πόνος που εντοπίζεται ταυτόχρονα χαμηλά στην κοιλιά και στον πρωκτό είναι συχνός, αλλά δεν έχει πάντα μία μόνο αιτία. Σε αρκετές περιπτώσεις, πρόκειται για λειτουργικές διαταραχές όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ), που προκαλεί κοιλιακές κράμπες, αίσθημα βάρους και πίεση στην περιοχή του ορθού.

Ωστόσο, υπάρχουν και οργανικές αιτίες που δεν πρέπει να αγνοούνται. Μια ραγάδα δακτυλίου ή ένα περιεδρικό απόστημα μπορεί να προκαλέσουν έντονο άλγος στον πρωκτό, το οποίο συχνά αντανακλά χαμηλά στην κοιλιά. Στις γυναίκες, η ενδομητρίωση που εντοπίζεται κοντά στο έντερο ή στον χώρο μεταξύ κόλπου και ορθού μπορεί επίσης να προκαλεί πόνο και στις δύο περιοχές.

Σε κάθε περίπτωση, όταν εμφανίζονται τέτοια συμπτώματα  ειδικά αν είναι επίμονα ή επιδεινώνονται  απαιτείται ιατρική εκτίμηση για να τεθεί σωστή διάγνωση και να ακολουθηθεί η κατάλληλη θεραπεία.

Τι μπορεί να σημαίνει ο πόνος στη δεξιά πλευρά της κοιλιάς;

Η δεξιά κοιλιακή χώρα φιλοξενεί όργανα που, όταν παρουσιάσουν πρόβλημα, προκαλούν χαρακτηριστικό και συχνά έντονο πόνο. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι η σκωληκοειδίτιδα ένας πόνος που ξεκινά γύρω από τον ομφαλό και μετατοπίζεται χαμηλά δεξιά. Αν διαρκεί για αρκετές ώρες και συνοδεύεται από ναυτία ή πυρετό, τότε η σκωληκοειδής απόφυση πιθανόν έχει φλεγμονή και χρειάζεται άμεση χειρουργική αφαίρεση.

Αντίθετα, ο πόνος ψηλά στη δεξιά κοιλιά, κάτω από τα πλευρά, ιδίως μετά από λιπαρό γεύμα, μπορεί να σχετίζεται με τη χοληδόχο κύστη  είτε λόγω πέτρας, είτε λόγω φλεγμονής (χολοκυστίτιδα). Ο πόνος συχνά αντανακλά στην πλάτη ή στον δεξιό ώμο και συνοδεύεται από δυσπεψία ή τάση για εμετό.

Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν πέτρα στο νεφρό, η οποία προκαλεί πόνο που ξεκινά από τη μέση και κατεβαίνει προς την κοιλιά, ή μια δεξιά βουβωνοκήλη, που μπορεί να επιδεινώνεται με το βάδισμα. Τέλος, σε φλεγμονώδεις εντεροπάθειες όπως η νόσος Crohn, ο πόνος στην κοιλιά είναι πιο διάχυτος αλλά συχνά εντοπίζεται στο δεξιό κάτω τεταρτημόριο.

Πότε ο πόνος στην κοιλιά δείχνει ότι χρειάζεται επείγουσα χειρουργική επέμβαση;

Ο έντονος και επίμονος πόνος στην κοιλιά, ιδίως αν συνοδεύεται από πυρετό, εμετούς ή διάταση, είναι λόγος για άμεση ιατρική εκτίμηση. Συχνά υποδηλώνει οξεία κατάσταση που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά.

Η οξεία σκωληκοειδίτιδα, η διάτρηση έλκους, η περισφιγμένη κήλη ή η εντερική απόφραξη είναι ενδείξεις για χειρουργική επέμβαση. Επίσης, τραυματισμοί με ρήξη σπλήνα ή ανευρύσματα κοιλιακής αορτής που αιμορραγούν χρήζουν άμεσης χειρουργικής παρέμβασης.

Όταν υπάρχει περιτονίτιδα, δηλαδή γενικευμένη φλεγμονή στην κοιλιακή κοιλότητα, το ρίσκο επιπλοκών αυξάνεται δραματικά. Οι περισσότεροι ασθενείς αντιμετωπίζονται με λαπαροσκοπική τεχνική, αρκεί να το επιτρέπει η κατάσταση του οργανισμού  κάτι που μειώνει το χειρουργικό τραύμα και επισπεύδει την ανάρρωση.

Τι είναι η λαπαροσκοπική χειρουργική και γιατί προτιμάται σήμερα;

Η λαπαροσκοπική χειρουργική αποτελεί σήμερα την πλέον σύγχρονη προσέγγιση στη γενική χειρουργική, με εφαρμογή σε δεκάδες τύπους επεμβάσεων από απλές (όπως η σκωληκοειδεκτομή) μέχρι εξειδικευμένες (όπως η αποκατάσταση κήλης ή η αφαίρεση εντερικών όγκων).

Αντί για μία μεγάλη τομή, ο χειρουργός πραγματοποιεί 3-4 μικροσκοπικές οπές, από όπου εισάγει ειδική κάμερα και λεπτά εργαλεία. Η κάμερα μεταφέρει μεγεθυμένη εικόνα στην οθόνη, επιτρέποντας εξαιρετική ακρίβεια και έλεγχο.

Τα οφέλη για τον ασθενή είναι ξεκάθαρα:

• Σαφώς μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος
• Ταχύτερη κινητοποίηση και έξοδος από το νοσοκομείο
• Ελάχιστες ουλές – κυριολεκτικά «αόρατες» σε αρκετές περιπτώσεις
• Μικρότερος κίνδυνος επιπλοκών όπως λοιμώξεις ή συμφύσεις
• Άριστη οπτική ανατομικών δομών – ιδιαίτερα σημαντικό σε επεμβάσεις υψηλής ακρίβειας

Η λαπαροσκόπηση συνδυάζει την αποτελεσματικότητα της ανοιχτής χειρουργικής με σημαντικά μικρότερη επιβάρυνση για τον ασθενή γι’ αυτό και αποτελεί σήμερα τη μέθοδο πρώτης επιλογής σε όλο και περισσότερα χειρουργεία.