ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ: ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΟΠΑΘΕΙΑΣ

Οι αιμορροΐδες είναι ένα από τα πιο συχνά, αλλά και πιο παρεξηγημένα, ανατομικά στοιχεία του σώματος. Ως χειρουργός με εξειδίκευση στη χειρουργική του πεπτικού και στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας (που είναι προδιαθεσικος παράγοντας για την αιμορροϊδοπάθεια) , συχνά εξηγώ στους ασθενείς μου ότι οι αιμορροΐδες δεν είναι πάθηση από μόνες τους αλλά ένα φυσιολογικό μέρος της ανατομίας μας, με κρίσιμο ρόλο στη σωστή λειτουργία του εντέρου.
Πριν λοιπόν μιλήσουμε για θεραπεία ή για χειρουργείο, αξίζει να κατανοήσουμε πώς οι αιμορροΐδες λειτουργούν φυσιολογικά και τι προκαλεί τη μετάβαση στη λεγόμενη “αιμορροϊδοπάθεια”.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΩΝ: ΠΩΣ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΕΤΕΡΟΥ

Οι αιμορροΐδες βρίσκονται στο τελικό τμήμα του ορθού και του πρωκτού. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα δίκτυο μικρών φλεβών και αρτηριών, το οποίο σχηματίζει κάτι σαν “μαξιλαράκια” γύρω από τον πρωκτικό σωλήνα. Αυτά λοιπόν συμβάλλουν καθοριστικά:
• στη ρύθμιση της πίεσης κατά τη διάρκεια της αφόδευσης,
• στη διατήρηση της εγκράτειας (δηλαδή της ικανότητας να συγκρατούμε αέρια και κόπρανα),
• και στην προστασία των ιστών από την τριβή και την πίεση κατά την αφόδευση καθώς χωρίς τις αιμορροΐδες, η αφόδευση θα ήταν επώδυνη και η ικανότητα συγκράτησης θα μειωνόταν πολύ.

ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ: ΕΝΑΣ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΟΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ

Πολλοί ασθενείς έρχονται στο ιατρείο μου πιστεύοντας ότι οι αιμορροΐδες είναι “κάτι που πρέπει να αφαιρεθεί”. Στην πραγματικότητα, οι αιμορροΐδες είναι φυσιολογικές και εκείνο που χρειάζεται θεραπεία είναι όταν έχουμε παθολογική διόγκωση.
Όταν το αγγειακό αυτό πλέγμα λειτουργεί σωστά, βοηθά στη λεπτή ρύθμιση της πίεσης του πρωκτικού σφιγκτήρα. Είναι σαν ένα σύστημα “μαξιλαριών” που γεμίζουν και αδειάζουν με αίμα, συμβάλλοντας στην ακριβή ρύθμιση της ροής κατά την κένωση.

ΠΩΣ ΟΙ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΕΛΕΙΑ ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ

Η εγκράτεια δεν εξαρτάται μόνο από τους σφιγκτήρες, αλλά και από τις αιμορροΐδες.
Όταν τα αγγεία γεμίζουν φυσιολογικά με αίμα, σφραγίζουν αποτελεσματικά τον πρωκτικό σωλήνα. Έτσι, αποτρέπεται η ακούσια διαρροή.
Αν όμως οι αιμορροΐδες χαλαρώσουν, προπέσουν ή έχουν φλεγμονή αυτή η ισορροπία διαταράσσεται και εμφανίζονται ενοχλήματα όπως κάψιμο, κνησμός ή ακόμη και μικρή απώλεια υγρών.

ΠΟΤΕ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΣΣΕΤΑΙ: Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΘΗΣΗ

Όταν λέμε ότι “έχουμε αιμορροΐδες”, στην πραγματικότητα εννοούμε ότι έχουμε αιμορροϊδοπάθεια, δηλαδή παθολογική διόγκωση και φλεγμονή των φυσιολογικών αιμορροϊδικών μαξιλαριών.

ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΟΠΑΘΕΙΑ: ΟΤΑΝ ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΠΛΕΓΜΑ ΔΙΟΓΚΩΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΡΟΠΙΠΤΕΙ

Η πάθηση εμφανίζεται όταν η φλεβική επιστροφή παρεμποδίζεται και το αίμα “παγιδεύεται” μέσα στα αγγεία.
Αυτό οδηγεί σε οίδημα, πόνο, αιμορραγία η ακόμη και σε πρόπτωση των αιμορροΐδων προς τα έξω (αυτό συμβαίνει συνήθως σε προχωρημένα στάδια).
Σε τέτοιες περιπτώσεις, η αντιμετώπιση μπορεί να ξεκινήσει συντηρητικά, αλλά όταν τα συμπτώματα επιμένουν, εξετάζουμε επεμβατικές λύσεις, όπως η αντιμετώπιση με λέιζερ, μια σύγχρονη και ανώδυνη λύση χωρίς πόνο που επιτρέπει ταχεία ανάρρωση.

ΟΙ ΚΥΡΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΑΠΟΡΥΘΜΙΖΟΥΝ ΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ (ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ, ΠΙΕΣΗ)

Οι βασικοί προδιαθεσικοί παράγοντες που προκαλούν ή επιδεινώνουν την αιμορροϊδοπάθεια είναι:
• Χρόνια δυσκοιλιότητα καθώς η υπερβολική προσπάθεια κατά την αφόδευση αυξάνει την πίεση στα αγγεία.
• Καθιστική ζωή και παχυσαρκία λόγω του ότι μειώνουν τη φλεβική επιστροφή από την περιοχή.
• Εγκυμοσύνη καθώς η αυξημένη πίεση στην κοιλιά επιβαρύνει τις φλέβες του πρωκτού.
• Ακατάλληλη διατροφή. Δηλαδή διατροφή φτωχή σε φυτικές ίνες, με αποτέλεσμα σκληρά κόπρανα.
• Μακροχρόνια χρήση καθαρτικών που απορρυθμίζει τη φυσιολογική κινητικότητα του εντέρου.
Ως χειρουργός που εξειδικεύομαι στον τομέα αυτό των αιμορροΐδων, βλέπω συχνά ασθενείς που με απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής (ενυδάτωση, φυτικές ίνες, ήπια άσκηση) βελτιώνονται σημαντικά χωρίς να χρειαστεί χειρουργική παρέμβαση οπότε καλό θα ήταν να μην υποτιμούμε και το κομμάτι της πρόληψης.

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΤΥΠΩΝ: ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ – ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Οι αιμορροΐδες χωρίζονται σε δύο βασικούς τύπους:
• Εσωτερικές αιμορροΐδες οι οποίες βρίσκονται μέσα στο ορθό (τελικό τμήμα παχέος εντέρου), δεν είναι ορατές και συνήθως προκαλούν ανώδυνη αιμορραγία.
• Εξωτερικές αιμορροΐδες οι οποίες εντοπίζονται γύρω από τον πρωκτό, μπορούν να προκαλέσουν πόνο, φαγούρα ή θρόμβωση όταν φλεγμαίνουν.
Η διάκριση είναι σημαντική, γιατί καθορίζει και τον τρόπο θεραπείας.

ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΥΠΟΔΗΛΩΝΟΥΝ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΩΝ

Αν παρατηρείτε:
• Αιμορραγία κατά την κένωση.
• Αίσθημα πίεσης ή ξένου σώματος.
• Φαγούρα, κάψιμο ή πόνο.
• Πρόπτωση που χρειάζεται χειροκίνητη επαναφορά.
Τότε είναι σχεδόν δεδομένο πως πρόκειται για δυσλειτουργία των αιμορροΐδων και επιβάλλεται να αξιολογηθείτε από ειδικό χειρουργό.
Η έγκαιρη παρέμβαση προλαμβάνει επιπλοκές και αποτρέπει την ανάγκη για πιο εκτεταμένο χειρουργείο.

ΣΤΑΔΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ: ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΚΡΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΣΤΗ ΜΟΝΙΜΗ ΠΡΟΠΤΩΣΗ (ΒΑΘΜΟΙ 1-4)

Η αιμορροϊδοπάθεια ταξινομείται σε τέσσερις βαθμούς:
• 1ου βαθμού – εσωτερικές αιμορροΐδες με μικρή αιμορραγία, χωρίς πρόπτωση.
• 2ου βαθμού – προπίπτουν κατά την κένωση, αλλά επανέρχονται μόνες τους.
• 3ου βαθμού – χρειάζονται χειροκίνητη επαναφορά.
• 4ου βαθμού – παραμένουν συνεχώς έξω και είναι συχνά επώδυνες.
Στα πρώτα στάδια, η θεραπεία είναι συντηρητική (αλλαγές διατροφής, τοπικές θεραπείες).
Στα πιο προχωρημένα, οι σύγχρονες τεχνικές, όπως το χειρουργείο με laser στις αιμορροΐδες, προσφέρουν οριστική λύση χωρίς πόνο και ταχεία ανάρρωση.

Έτσι θα πούμε ξανά πως οι  αιμορροΐδες είναι μέρος της φυσιολογίας μας. Όχι ένα “πρόβλημα” που πρέπει να αφαιρεθεί.
Όταν όμως η λειτουργία τους διαταραχθεί, απαιτείται σωστή διάγνωση και εξατομικευμένη προσέγγιση.
Είτε πρόκειται για ήπια συμπτώματα, είτε για προχωρημένη αιμορροϊδοπάθεια. Υπάρχουν αποτελεσματικές, ανώδυνες λύσεις. Από τη συντηρητική αγωγή έως το χειρουργείο αιμορροΐδες με laser.
Η πρόληψη, η σωστή διατροφή και η έγκαιρη αξιολόγηση από εξειδικευμένο χειρουργό παχέος εντέρου και πεπτικού είναι το κλειδί.