Καρκίνος παχέος εντέρου

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ;

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ένας κακοήθης όγκος που εμφανίζεται στο παχύ έντερο, το οποίο είναι το τελευταίο και σημαντικό τμήμα του πεπτικού μας συστήματος. Παγκοσμίως ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί την τρίτη πιο συχνή αιτία καρκίνου και στα δυο φύλα, με αυξητική τάση ακόμα και σε άτομα κάτω των 50 ετών, χωρίς απαραίτητα να υπάρχει οικογενειακό ιστορικό.

Η πιο συχνή μορφή καρκίνου του εντέρου είναι το αδενοκαρκίνωμα, που ξεκινά από τα αδενικά κύτταρα του εντέρου και συχνά αναπτύσσεται από έναν αρχικά καλοήθη πολύποδα. Η έγκαιρη αφαίρεση αυτών των πολυπόδων, όπως κατά τη διάρκεια κολονοσκόπησης, μπορεί να αποτρέψει την κακοήθη εξέλιξη και να σώσει ζωές.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΥΣ 

Στα αρχικά στάδια, ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να μην εμφανίζει συμπτώματα. Με την πάροδο του χρόνου, ενδέχεται να εμφανιστούν τα εξής συνήθη συμπτώματα:

• Αλλαγές στις εντερικές συνήθειες, όπως επίμονη διάρροια, δυσκοιλιότητα ή αλλαγή στην υφή και το σχήμα των κοπράνων που διαρκούν περισσότερο από 2-3 εβδομάδες.
• Αίμα στα κόπρανα ή αιμορραγία από το ορθό, με κόκκινο ή μαύρο χρώμα  (μέλαινα κένωση).
• Κοιλιακός πόνος, φούσκωμα, αίσθημα δυσφορίας ή ατελούς κένωσης, που μπορεί να συνοδεύονται από απώλεια όρεξης και ανεξήγητη απώλεια βάρους.
• Αδυναμία, κόπωση και σημάδια αναιμίας λόγω αφανούς απώλειας αίματος.
• Σε προχωρημένα στάδια: ναυτία, εμετοί, διόγκωση κοιλιάς ή ίκτερος, αν υπάρχουν μεταστάσεις στο ήπαρ.

Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι αυτά τα συμπτώματα μπορεί να οφείλονται και σε άλλες παθήσεις, πέραν του καρκίνου του παχέος εντέρου, όπως οι αιμορροΐδες ή το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Ωστόσο, αν τα συμπτώματα επιμένουν για περισσότερες από 2-4 εβδομάδες, απαιτείται άμεση ιατρική αξιολόγηση.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ 

Η διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου γίνεται συνήθως με κολονοσκόπηση. Η λήψη ιστολογικού δείγματος (βιοψία) επιβεβαιώνει τη διάγνωση καρκίνου εντέρου. Πέραν αυτής της εξέτασης η διάγνωση μπορεί να γίνει με:

• FOBT/FIT ΤΕΣΤ: πρόκειται για μη επεμβατικές εξετάσεις που γίνονται εύκολα στο σπίτι και μας βοηθούν να εντοπίσουμε αν υπάρχει αίμα στα κόπρανα , ακόμα κι αν δεν φαίνεται με γυμνό μάτι. Ένα θετικό αποτέλεσμα (ένδειξη αίματος) δε σημαίνει απαραίτητα καρκίνο, αλλά αποτελεί λόγο για περαιτέρω έλεγχο με κολονοσκόπηση.
• ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ : Αφού επιβεβαιωθεί η διάγνωση του καρκίνου παχέος εντέρου, το επόμενο βήμα είναι να δούμε αν και πόσο έχει επεκταθεί η νόσος. Για να γίνει αυτό, χρησιμοποιούμε ειδικές απεικονιστικές εξετάσεις, που μας βοηθούν να χαρτογραφήσουμε με ακρίβεια την κατάσταση.  Αξονική τομογραφία (CT) θώρακα και κοιλιάς όπου μας δείχνει αν ο καρκίνος του παχέος εντέρου έχει εξαπλωθεί σε όργανα όπως το ήπαρ ή οι πνεύμονες. Μαγνητική τομογραφία (MRI) η οποία  χρησιμοποιείται κυρίως όταν ο καρκινικός όγκος βρίσκεται στο ορθό το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου. Μας δίνει πιο λεπτομερή εικόνα της περιοχής πριν ξεκινήσει η θεραπεία. PET-CT ή σπινθηρογράφημα, σε ορισμένες περιπτώσεις, χρησιμοποιούνται για ακόμη πιο λεπτομερή σταδιοποίηση. Είναι χρήσιμες όταν θέλουμε να δούμε αν υπάρχουν μικρές μεταστάσεις που ίσως να μην φαίνονται αλλού.
• ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ: Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξετάσεις αίματος, όπως γενική αίματος για εντοπισμό αναιμίας και έλεγχο του CEA (καρκινικό εμβρυϊκό αντιγόνο). Αν και το CEA δεν χρησιμοποιείται για διάγνωση, μπορεί να βοηθήσει στην παρακολούθηση της νόσου μετά τη θεραπεία.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ

Η θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου προσαρμόζεται σε κάθε ασθενή και εξαρτάται από το στάδιο, τη θέση του όγκου και τη συνολική υγεία. Συνήθως η θεραπεία περιλαμβάνει συνδυασμό μεθόδων, όπως χειρουργείο κολεκτομή, χημειοθεραπεία ή/και ακτινοθεραπεία, με στόχο είτε την πλήρη ίαση είτε τον αποτελεσματικό έλεγχο της νόσου.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ – ΚΟΛΕΚΤΟΜΗ

Η χειρουργική επέμβαση- κολεκτομή είναι η κύρια μέθοδος θεραπείας για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, προσφέροντας υψηλές πιθανότητες πλήρους ίασης όταν η νόσος είναι περιορισμένη.

Η επέμβαση περιλαμβάνει την αφαίρεση του όγκου και των κοντινών λεμφαδένων κολεκτομή. Οι τύποι εκτομών εξαρτώνται από την θέση του όγκου:

• Δεξιά ημικολεκτομή: Για όγκους στο τυφλό ή ανιόν κόλον.
• Αριστερή ημικολεκτομή/σιγμοειδεκτομή: Για όγκους στο κατιόν ή σιγμοειδές κόλον.
• Εγκάρσια/ολική κολεκτομή: Όταν απαιτείται μεγαλύτερη αφαίρεση.
• Χαμηλή πρόσθια εκτομή/κοιλιοπερινεϊκή εκτομή: Για όγκους στο ορθό.

Σε πρώιμα στάδια, η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του εντέρου μπορεί να είναι η μοναδική θεραπεία. Σε επιλεγμένους ασθενείς, εφαρμόζονται και ενδοσκοπικές τεχνικές, περιορίζοντας την ανάγκη για ανοιχτές επεμβάσεις.

Η επέμβαση μπορεί να γίνει με ανοικτή μέθοδο, λαπαροσκοπικές ή ρομποτικές τεχνικές, που προσφέρουν ταχύτερη ανάρρωση και λιγότερες επιπλοκές. Σε προχωρημένες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί κολοστομία, αν και οι σύγχρονες μέθοδοι μειώνουν την ανάγκη για αυτήν.

Η συχνότερη χειρουργική μέθοδος που επιλέγεται σήμερα είναι η λαπαροσκοπική δηλαδή χωρίς ράμματα και τομές, καθώς ο ασθενής έχει γρήγορη ανάρρωση επανέρχεται άμεσα στην καθημερινότητα του.

ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η χημειοθεραπεία αποτελεί βασικό συμπληρωματικό μέσο θεραπείας και για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, χρησιμοποιείται κυρίως ως επικουρική (μετά την επέμβαση για μείωση της υποτροπής) ή νεοεπικουρική (πριν την επέμβαση για μείωση του όγκου). Χορηγείται κυρίως ενδοφλεβίως, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις και από το στόμα. Αν και μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες (κόπωση, ναυτία, τριχόπτωση), αυτές είναι συχνά προσωρινές και ελέγξιμες.

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται κυρίως για καρκίνο του ορθού και συνήθως συνδυάζεται με χημειοθεραπεία. Εφαρμόζεται προεγχειρητικά για συρρίκνωση μεγάλων όγκων είτε μετεγχειρητικά όταν δεν έχει επιτευχθεί πλήρης εκτομή. Ακόμα εφαρμόζεται και σε μεταστατική νόσο, κυρίως για τη μείωση των συμπτωμάτων, όπως πόνος από οστικές μεταστάσεις.

ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Οι νεότερες βιολογικές θεραπείες στοχεύουν σε συγκεκριμένα μόρια που σχετίζονται με την ανάπτυξη του καρκίνου, όπως οι VEGF και EGFR. Συχνά συνδυάζονται με χημειοθεραπεία σε προχωρημένο στάδιο και έχουν βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα για πολλούς ασθενείς.

Επιπλέον, η ανοσοθεραπεία που “ξυπνάει” το ανοσοποιητικό ώστε να επιτεθεί στον καρκίνο  έχει δείξει εντυπωσιακά αποτελέσματα σε κάποιους όγκους με γενετικές ιδιαιτερότητες (MSI-H), οδηγώντας ακόμα και σε πλήρη ύφεση.

ΠΩΣ ΝΑ ΠΡΟΛΑΒΕΙΣ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να προληφθεί ή να διαγνωστεί έγκαιρα, εφόσον τηρούνται βασικά μέτρα πρόληψης και πραγματοποιείται τακτικός προληπτικός έλεγχος. Τα οργανωμένα προγράμματα ανίχνευσης (screening) έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν δραστικά τα περιστατικά και τους θανάτους από καρκίνο του παχέος εντέρου. Οι σημαντικότερες αλλαγές που μπορεί να πραγματοποιήσει κάποιος σχετικά με την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου, και όχι μόνο, αφορούν τον σύγχρονο τρόπο ζωής:

Βελτίωση των διατροφικών συνηθειών

Η σωστή διατροφή αποτελεί βασικό μέσο πρόληψης. Μια δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες, όπως φρούτα, λαχανικά και όσπρια, ενισχύει τη λειτουργία του εντέρου και προστατεύει τον οργανισμό. Αντίθετα, η συχνή κατανάλωση κόκκινου ή επεξεργασμένου κρέατος και επεξεργασμένων τροφίμων έχει συνδεθεί με αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Σωματική άσκηση

Η καθημερινή φυσική δραστηριότητα και η διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους μπορούν να μειώσουν αισθητά τον κίνδυνο. Η παχυσαρκία, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με καθιστική ζωή, αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης πολύποδων και καρκίνου. Ακόμη και μέτρια άσκηση (περπάτημα για 30 λεπτά την ημέρα) μπορεί να βοηθήσει σημαντικά.

Αποχή από κάπνισμα και περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ

Το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο για διάφορες μορφές καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου του παχέος εντέρου. Η διακοπή του καπνίσματος και η λογική χρήση αλκοολούχων ποτών αποτελούν βασικά προληπτικά μέτρα.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ

Η θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου απαιτεί τη συνεργασία πολλών ειδικοτήτων (γαστρεντερολόγος, χειρουργός, ογκολόγος, ακτινοθεραπευτής κ.ά.), με κεντρικό ρόλο τον εξειδικευμένο χειρουργό . Ο χειρουργός είναι υπεύθυνος για την ριζική αφαίρεση του καρκινικού όγκου βήμα που κατά κανόνα καθορίζει την έκβαση, καθώς  γνωρίζει τις λεπτομέρειες της ογκολογικής χειρουργικής του πεπτικού συστήματος, δηλαδή πώς να αφαιρέσει πλήρως, με ασφάλεια τον όγκο και να κάνει εκτεταμένο λεμφαδενικό καθαρισμό, μεγιστοποιώντας τις πιθανότητες ίασης. Παράλληλα, θα φροντίσει για την ομαλή αποκατάσταση της συνέχειας του εντέρου και την αποφυγή μόνιμων επιπλοκών.

Ο Σωτήρης Γαβριήλ, είναι ειδικός χειρουργός παχυσαρκίας, ογκολογίας και πεπτικού εδώ και πάνω από 30 χρόνια. Η εμπειρία και η εξειδίκευσή του επιτρέπει να εφαρμόζει τις πιο σύγχρονες τεχνικές (όπως λαπαροσκοπική ή ρομποτική κολεκτομή) που προσφέρουν άριστα ογκολογικά αποτελέσματα με ελάχιστη ταλαιπωρία για τον ασθενή . Επιπλέον, όντας εξειδικευμένος και στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, κατανοεί σε βάθος τις ιδιαιτερότητες των παχύσαρκων ασθενών και μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις προκλήσεις μιας τέτοιας επέμβασης στους ασθενείς αυτούς.

Σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας  από τη διάγνωση, το χειρουργείο, μέχρι την μετεγχειρητική φροντίδα και την παρακολούθηση ο εξειδικευμένος χειρουργός παίζει καθοριστικό ρόλο. Θα συντονίσει τυχόν επιπλέον θεραπείες (χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία) σε συνεργασία με ογκολόγους, θα παρακολουθεί στενά την ανάρρωσή σας και θα φροντίζει να αντιμετωπιστούν έγκαιρα τυχόν επιπλοκές ή ανάγκες. Η εμπιστοσύνη σε έναν ειδικό με εμπειρία στην χειρουργική ογκολογία του εντέρου μεταφράζεται σε καλύτερα αποτελέσματα  με  μεγαλύτερη ασφάλεια για τον ασθενή.

Η πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου ξεκινά με την ενημέρωση. Κλείστε το ραντεβού σας σήμερα και δώστε στον εαυτό σας την ευκαιρία για υγεία και έγκαιρη αντιμετώπιση.