Θυρεοειδεκτομή

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ

Ο θυρεοειδής βρίσκεται στη βάση του λαιμού μας, μπροστά από την τραχεία και είναι ένας μικρός ενδοκρινής αδένας με σχήμα που θυμίζει πεταλούδα. Ο θυρεοειδής αποτελείται από δύο λοβούς (δεξιός και αριστερός) που συνδέονται με έναν λεπτό ισθμό.

Η κύρια λειτουργία του θυρεοειδούς είναι η παραγωγή της ορμόνης θυροξίνης (Τ4) και της ορμόνης τριιωδοθυρονίνης (Τ3), οι οποίες πρωτίστως ρυθμίζουν τον μεταβολισμό του σώματος. Αυτές οι ορμόνες που παράγει ο θυρεοειδής επηρεάζουν σχεδόν κάθε όργανο, ελέγχοντας την ενεργειακή κατανάλωση (θερμιδική καύση), την καρδιακή λειτουργία, τη θερμοκρασία του σώματος και την ανάπτυξη και ωρίμανση των ιστών.

Επιπλέον, ο θυρεοειδής παράγει καλσιτονίνη, μια ορμόνη που συμβάλει στη ρύθμιση των επιπέδων ασβεστίου στο αίμα. Εν κατακλείδι, η διατήρηση ενός υγιούς θυρεοειδούς είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου ο οργανισμός να έχει έναν ισορροπημένο μεταβολισμό και γενικώς ευεξία.

ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ: ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΙΟ ΣΥΧΝΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Οι πρωτογενείς ασθένειες και διαταραχές που επηρεάζουν τον θυρεοειδή χωρίζονται σε κατηγορίες:

1. Λειτουργικές διαταραχές (όταν υπάρχει υπερπαραγωγή ή υποπαραγωγή ορμονών)
2. Μορφολογικές ανωμαλίες (συμπεριλαμβανομένων όζων ή μεγέθυνσης)
3. Νεοπλάσματα

Οι πιο βασικές κατηγορίες διαταραχών του θυρεοειδή είναι οι εξής:

• Υποθυρεοειδισμός: Είναι η κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής αποτυγχάνει να παράγει επαρκείς θυρεοειδικές ορμόνες, οδηγώντας σε επιβράδυνση του μεταβολισμού.Τα πιο συχνά συμπτώματα του υποθυρεοειδισμου είναι η  κόπωση, ευαισθησία στο κρύο, αύξηση βάρους, ξηροδερμία, απώλεια μαλλιών και περιστασιακά διαταραχές της διάθεσης όπως κατάθλιψη ή λήθαργος.Μία πολύ διαδεδομένη αιτία αυτής της πάθησης είναι η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο (Hashimoto), μια αυτοάνοση διαταραχή στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα στοχεύει τον θυρεοειδή.ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ: Η θεραπεία για τον υποθυρεοειδισμό συνήθως περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή που παρέχει συνθετική θυροξίνη και η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτη
  

  

  τη μόνο εάν υπάρχουν όζοι ή οιδήματα που απαιτούν χειρουργική επέμβαση.

• Υπερθυρεοειδισμός: Η κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής αδένας γίνεται υπερβολικά ενεργός, με αποτέλεσμα την παραγωγή υπερβολικών θυρεοειδικών ορμονών. Κατά συνέπεια, ο μεταβολισμός επιταχύνεται. Τα άτομα με υπερθυρεοειδισμό αντιμετωπίζουν συμπτώματα όπως η απώλεια βάρους ακόμη και με αυξημένη όρεξη, μαζί με συμπτώματα όπως ταχυκαρδία ή αίσθημα παλμών, άγχος, νευρικότητα, εφίδρωση, δυσανεξία στη θερμότητα, τρέμουλο των χεριών και μυϊκή κόπωση που εμφανίζεται εύκολα.Μια διαδεδομένη αιτία υπερθυρεοειδισμού είναι η νόσος του Graves. Πρόκειται για μια αυτοάνοση διαταραχή, μαζί με τοξικά οζίδια (όζους) ή τοξική πολυοζώδη βρογχοκήλη.ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ: Οι θεραπευτικές επιλογές για τον υπερθυρεοειδισμό μπορεί να περιλαμβάνουν αντιθυρεοειδικά φάρμακα, ραδιενεργό ιώδιο ή χειρουργική επέμβαση, με βάση την υποκείμενη αιτία και τη σοβαρότητα της πάθησης. Όταν άλλες θεραπείες αποδεικνύονται αναποτελεσματικές ή εάν υπάρχει σημαντική πίεση από βρογχοκήλη ή αν εντοπιστούν οζίδια ή ύποπτες βλάβες, συνήθως συνιστάται η επέμβαση της θυρεοειδεκτομής.
• Όζοι θυρεοειδούς: Πρόκειται για μικρές μάζες (οζίδια) ή «εξογκώματα» που αναπτύσσονται εντός του θυρεοειδούς αδένα. Πολύ συχνά, οι όζοι του θυρεοειδούς περνούν απαρατήρητοι, καθώς πολλά άτομα έχουν ένα ή περισσότερα χωρίς να εμφανίζουν συμπτώματα. Η πλειοψηφία αυτών των όζων θυρεοειδούς είναι καλοήθης (μη καρκινικά) και συχνά εντοπίζονται τυχαία κατά τη διάρκεια υπερήχων ή άλλων εξετάσεων.Ωστόσο, ορισμένοι όζοι μπορεί να παράγουν υπερβολικές ορμόνες που οδηγούν σε υπερθυρεοειδισμό ή μπορεί να μεγαλώσουν αρκετά ώστε να δημιουργήσουν βρογχοκήλη, με αποτέλεσμα να υπάρχει πίεση στα γύρω όργανα και δυσκολίες στην κατάποση ή την αναπνοή.Το πρωταρχικό μέλημα με τα οζίδια είναι να αποκλειστεί η πιθανότητα καρκίνου. Για να επιτευχθεί αυτό, συνιστάται η αναρρόφηση με λεπτή βελόνα (FNA) για κυτταρολογία όταν ένα οζίδιο εμφανίζει ύποπτα χαρακτηριστικά (πχ μέγεθος μεγαλύτερο από 1 cm ή ανησυχητική εμφάνιση στον υπέρηχο). Εάν ένας όζος κριθεί ύποπτος ή κακοήθης, προκαλεί συμπτώματα πίεσης ή είναι τοξικός, το πιο πιθανό είναι πως θα χρειαστεί χειρουργική αφαίρεση του όζου ή μέρους του θυρεοειδούς.
• Ο καρκίνος του θυρεοειδούς συνήθως εκδηλώνεται ως όζος που περιέχει κακοήθη κύτταρα. Υπάρχουν διάφορες μορφές καρκίνου του θυρεοειδούς, με τον θηλώδη και τον ωοθυλακικό να είναι ο πιο διαδεδομένος και συχνά θεραπεύσιμος με την κατάλληλη φροντίδα, μαζί με τον μυελικό και τον λιγότερο κοινό αναπλαστικό τύπο.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

Στα αρχικά του στάδια, ο καρκίνος του θυρεοειδούς συνήθως δεν παρουσιάζει σημαντικά συμπτώματα εκτός από την παρουσία όζου. Ωστόσο, εάν το οζίδιο φαίνεται ύποπτο, θα πρέπει να διαγνωστεί, όπως ήδη προαναφέραμε, μέσω αναρρόφησης με λεπτή βελόνα (FNA).

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ : ΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ

Η κύρια θεραπεία του καρκίνου του θυρεοειδούς είναι η θυρεοειδεκτομή, μετά από την οποία μπορεί να ακολουθήσει και συμπληρωματική θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο, ανάλογα με τον τύπο και το στάδιο του καρκίνου. Γενικώς όμως η χειρουργική επέμβαση της θυρεοειδεκτομής απαιτείται κυρίως για καρκίνο ή για όζους, όταν υπάρχει βρογχοκήλη που οδηγεί σε επιπλοκές και σε ορισμένες περιπτώσεις σοβαρού υπερθυρεοειδισμού.

Ο ενδοκρινολόγος εξετάζει τον ασθενή, διενεργεί τις απαραίτητες εξετάσεις (όπως αιματολογικές εξετάσεις, υπερήχους και βιοψίες) και ο ασθενής ακολούθως παραπέμπεται στον χειρουργό θυρεοειδούς.

ΑΝΑΡΡΩΣΗ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ

Ο ασθενής μετά μετά από την θυρεοειδεκτομή παραμένει μια ημέρα στο νοσοκομείο και αμέσως μετά επιστρέφει στο σπίτι του. Το αίσθημα του πόνου που μπορεί να νιώσει είναι ελαφρύ και περιορίζεται στο σημείο της τομής ενώ αντιμετωπίζεται με τυπικά αναλγητικά, όπως παρακεταμόλη.

Είναι επίσης σύνηθες, μετά την θυρεοειδεκτομή, να αντιμετωπίζει ο ασθενής τις πρώτες ημέρες μια ήπια δυσκολία στην κατάποση ή έναν ήπιο πονόλαιμο, ο οποίος συνήθως φεύγει μέσα σε λίγες ημέρες.

Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στις δραστηριότητες της καθημερινότητας του άμεσα ωστόσο ο γιατρός θα προτείνει κατά την διάρκεια των πρώτων 10 ημερών να αποφύγει την ενασχόληση με έντονες σωματικές δραστηριότητες (γυμναστήριο) και ιδιαίτερα αυτές που μπορεί να ασκήσουν πίεση στον αυχένα (όπως η άρση βαρών ή η έντονη άσκηση).

Στον αντίποδα οι ελαφριές δραστηριότητες και το περπάτημα ενθαρρύνονται, καθώς προάγουν την κυκλοφορία και βοηθούν στην ανάρρωση.

Τυπικά πάντως η ανάρρωση μετά από θυρεοειδεκτομή, είναι ομαλή και επιτρέπει στους ασθενείς να επιστρέψουν γρήγορα στην καθημερινότητά τους χωρίς προβλήματα.

ΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ: ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Θα χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή μετά την αφαίρεση του θυρεοειδούς;

Στην περίπτωση μιας ολικής θυρεοειδεκτομής , θα χρειαστεί ο ασθενής να λαμβάνει καθημερινά το χάπι θυρεοειδικών ορμονών (λεβοθυροξίνη), το οποίο αντισταθμίζει τις ορμόνες που το σώμα σας δεν μπορεί πλέον να παράγει, αναλαμβάνοντας αποτελεσματικά τον ρόλο του θυρεοειδούς.

Ο ενδοκρινολόγος θα προσαρμόσει τη δοσολογία με βάση τις αιματολογικές εξετάσεις και με στόχο να αποκαταστήσει την κανονικότητα που είχε ο ασθενής πριν από την επέμβαση. Αντίθετα, εάν αφαιρεθεί μόνο ένα τμήμα του θυρεοειδούς (μερική θυρεοειδεκτομή/ λοβεκτομή), είναι συχνά δυνατό για τον υπόλοιπο αδένα να παράγει επαρκείς ορμόνες χωρίς να απαιτείται συνεχής θεραπεία. Ωστόσο, αυτό παρακολουθείται μέσω δοκιμών και εάν αναπτυχθεί υποθυρεοειδισμός, θα συνταγογραφηθεί θυροξίνη από τον ενδοκρινολόγο.

Θα υπάρχει κάποια αισθητή ουλή στο λαιμό μου μετά την θυρεοειδεκτομή;

Σε μια παραδοσιακή θυρεοειδεκτομή, η τομή γίνεται συνήθως χαμηλά στο μπροστινό μέρος του λαιμού, με αποτέλεσμα ένα μικρό και διακριτικό σημάδι το οποίο με την πάροδο του χρόνου, μεταμορφώνεται σε μια λεπτή γραμμή σχεδόν στους χρωματικούς τόνους δέρματος που είναι δύσκολο να ανιχνευθεί. Γενικά πάντως, οι περισσότεροι ασθενείς εκπλήσσονται ευχάριστα από την ελάχιστη εμφάνιση της ουλής μόλις λίγους μήνες μετά την επέμβαση της θυρεοειδεκτομής.

Θα επηρεαστεί η φωνή μου από την θυρεοειδεκτομή;

Μετά από μια θυρεοειδεκτομή, είναι συνηθισμένο να εμφανίζεται ελαφρώς βραχνή η φωνή ή να υπάρχει δυσκολία στο να υψώσετε τη φωνή σας κατά τις πρώτες ημέρες έως εβδομάδες. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε μικρό πρήξιμο γύρω από τα φωνητικά νεύρα ή στον ερεθισμό του λάρυγγα. Συνήθως, η φωνή επιστρέφει στο φυσιολογικό μέσα σε 1-2 εβδομάδες.

Η μόνιμη βλάβη στο υποτροπιάζον λαρυγγικό νεύρο, το οποίο ελέγχει τις φωνητικές χορδές, είναι μια ασυνήθιστη επιπλοκή όπου για τους ειδικευμένους χειρουργούς, η πιθανότητα να συμβεί είναι κάτω από 1%.

Ποια είναι η διάρκεια της ανάρρωσης και πότε μπορώ να συνεχίσω τις δραστηριότητές μου μετά την θυρεοειδεκτομή;

Ο χρόνος ανάρρωσης μετά από θυρεοειδεκτομή όπως προαναφέραμε είναι πολύ σύντομος. Οι περισσότεροι ασθενείς αισθάνονται έτοιμοι για ελαφριές κανονικές δραστηριότητες τις αμέσως επόμενες ημέρες από το εξιτήριο τους.

Αμέσως μετά την πρώτη βδομάδα ο ασθενής επιστρέφει και στην εργασία του ωστόσο όπως είπαμε και παραπάνω είναι σημαντικό να αποφύγει να σηκώνει πολύ μεγάλο βάρος ή να ασκείτε έντονα, κάτι που μετά τον πρώτο μήνα μπορεί να ξανακάνει.

Υπάρχουν επιπλοκές ή κίνδυνοι που σχετίζονται με την θυρεοειδεκτομή;

Ενώ η θυρεοειδεκτομή είναι μια διαδικασία που είναι ασφαλής όταν διεξάγεται από εξειδικευμένο χειρουργό ομάδα, ενέχει ορισμένους κινδύνους όπως κάθε βέβαια χειρουργική επέμβαση: αιμορραγία ή αιμάτωμα στο σημείο της χειρουργικής επέμβασης (το οποίο είναι ασυνήθιστο, εξ ου και ο λόγος για παρακολούθηση στο νοσοκομείο κατά τις πρώτες ώρες), μόλυνση της χειρουργικής τομής (πολύ σπάνια και συνήθως αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά) και προσωρινή ή μόνιμη βλάβη στο λαρυγγικό νεύρο που επηρεάζει τη φωνή (με εξαιρετικά σπάνια μόνιμη βλάβη). Επιπλέον, μπορεί να εμφανιστεί υποπαραθυρεοειδισμός, ο οποίος αναφέρεται σε μόνιμη πτώση των επιπέδων ασβεστίου λόγω βλάβης του παραθυρεοειδούς (αν και οι μόνιμες περιπτώσεις είναι σπάνιες· οι προσωρινές πτώσεις είναι πιο συχνές αλλά δεν ταξινομούνται ως τέτοιες). Γενικά όμως, οι σοβαρές επιπλοκές είναι ασυνήθιστες και πριν από τη χειρουργική επέμβαση, ο γιατρός ενημερώνει πάντα αναλυτικά για τους κινδύνους ώστε ο ασθενής να αισθάνεται ασφαλής.