Γαστρικος δακτυλιος, υπαρχουν επιπλοκες;

Τις τελευταίες δεκαετίες η πρωτοποριακή μέθοδος του γαστρικού δακτυλίου έφερε τη λύση στη μάστιγα που ονομάζεται νοσογόνος παχυσαρκία.

Όσοι αποφάσισαν να ξαπλώσουν στο χειρουργικό τραπέζι, σήμερα απολαμβάνουν τα προνόμια της συγκεκριμένης τεχνικής, διανύοντας μία φυσιολογική ζωή χωρίς να κουβαλούν το φορτίο των περιττών κιλών τους. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που παρόλο τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν με το πλεονάζον βάρος τους, δεν το παίρνουν απόφαση…ο λόγος; Προβληματίζονται ως προς τις πιθανές επιπλοκές που επιφέρει η τοποθέτηση του δακτυλίου. Θα ήταν παραπλανητικό αν λέγαμε ότι δεν υπάρχουν επιπλοκές, σίγουρα υπάρχουν. Όχι όμως ότι δεν αντιμετωπίζονται. Ο χειρουργός παχυσαρκίας, Σωτήρης Γαβριήλ, ρίχνει φως στις απορίες σας, επειδή τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται ή μάλλον όπως ακούγεται σε σχέση μ’αυτό το τόσο λεπτό θέμα.

– Κύριε Γαβριήλ πραγματικά δεν αμφισβητεί κανείς την αποτελεσματικότητα του γαστρικού δακτυλίου καθώς έχει βοηθήσει εκατομμύρια ασθενείς ανά τον κόσμο να απαλλαγούν από τα περιττά κιλά τους. Παρόλα αυτά, πάντα υπάρχει μία ανησυχία ως προς τις επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν μετά το χειρουργείο. Υπάρχουν; Και αν ναι πως αντιμετωπίζονται; 
Η χειρουργική οδός είναι η μοναδική λύση στο πρόβλημα της παχυσαρκίας όταν ο ασθενής έχει εξαντλήσει όλες τις προσπάθειες για να χάσει πολλά κιλά. Πράγματι, πρόκειται για τη πιο διαδεδομένη μέθοδο. Έχει μικρότερη νοσηρότητα και λιγότερα διεγχειρητικά προβλήματα, εφόσον βέβαια η επέμβαση έχει γίνει από έμπειρο επιστήμονα. Παρόλα αυτά υπάρχει το ενδεχόμενο ο δακτύλιος με την πάροδο του χρόνου να εμφανίσει επιπλοκές, που σχετίζονται όμως καθαρά με την βουλιμική διάθεση του ασθενή. 

– Δηλαδή; 
Κοιτάξτε, με την τοποθέτηση δακτυλίου δίνεται η εντύπωση ότι μικραίνει το στομάχι, όμως στην πράξη αυτό που συμβαίνει είναι να διαμερισματοποιείται. Επίσης δεν αφαιρούνται τα κέντρα γκρελίνης (πρόκειται για την ορμόνη που αυξάνει το αίσθημα της πείνας), έτσι ορισμένοι ασθενείς εξακολουθούν να τρώνε βουλιμικά όπως και πριν την επέμβαση. Το αποτέλεσμα είναι να προκληθεί το λεγόμενο «γλίστρημα» του δακτυλίου, δηλαδή αλλάζει θέση μεγαλώνοντας το επάνω διαμέρισμα του στομάχου. Ο ασθενής μετά από αυτό αισθάνεται πολύ σφιχτό το δακτύλιο, οι τροφές παλινδρομούν προς τον οισοφάγο προκαλώντας εισροφήσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας ή πολλούς εμετούς. Σαφώς δεν υπάρχει δακτύλιος που δεν γλιστράει, ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με ένα βουλιμικό ασθενή. Σ’αυτή την περίπτωση ο γιατρός θα πρέπει να διορθώσει το δακτύλιο, οπότε ο ασθενής απαλλάσσεται από τα προβλήματα του. Η συγκεκριμένη διαδικασία θεωρείται αποτελεσματική καθώς ο ασθενής έχοντας ήδη χάσει αρκετά κιλά παύει πια να είναι βουλιμικός, που σημαίνει ότι ο δακτύλιος πολύ δύσκολα θα ξαναγλιστρήσει. Υπάρχει όμως και η λύση να αφαιρεθεί εντελώς ο δακτύλιος και να γίνει μία συμπληρωματική τεχνική, η sleeve gastrectomy, όπου αφαιρείται ο θόλος. Η μέθοδος αυτή έχει πολλούς υποστηρικτές, σε περιπτώσεις ασθενών που εξακολουθούν να είναι βουλιμικοί παρόλο την τοποθέτηση δακτυλίου. Άλλη μία λύση, την οποία δεν συνιστώ, αλλά παρόλα αυτά κάποιοι ασθενείς την υιοθετούν, είναι η οριστική αφαίρεση του δακτυλίου μετά τη συνολική απώλεια των κιλών τους. Για μένα αποτελεί λάθος επιλογή από τη μεριά τους αφού οι πιθανότητες να αποκτήσουν ξανά όλα τα κιλά που έχασαν, είναι αυξημένες. 

– Ποια άλλη επιπλοκή έχει ο δακτύλιος;
Αντί να γλιστρήσει, κάποιες φορές ξυλώνονται τα ράμματα που τον συγκρατούν προκειμένου να αλλάξει θέση, και πάλι από τη μεγάλη πίεση που προκαλεί η βουλιμία του ασθενούς. Αν τα ράμματα βγουν, ο δακτύλιος μολύνεται και το στομάχι διαβρώνεται στη προσπάθεια του να τον σκεπάσει με ιστό. Πρόκειται για μία σπάνια επιπλοκή, διευκρινίζω όμως ότι δεν γίνεται τρύπα στο στομάχι, είναι λάθος αυτή η αντίληψη που μπορεί να επικρατεί. Σ’αυτή την περίπτωση ο δακτύλιος πρέπει να αφαιρεθεί, όχι όμως με χειρουργείο αλλά με εύκολο τρόπο, χρησιμοποιώντας γαστροσκόπιο. Έτσι λοιπόν αν ο ασθενής έρθει αντιμέτωπος με ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν θα πρέπει να τον πιάσει πανικός, αλλά να επικοινωνήσει  με το γιατρό του για να του αφαιρέσει το δακτύλιο.
Επαναλαμβάνω με το γαστροσκόπιο, η στιγμή που ο δακτύλιος βρίσκεται στο εσωτερικό του στομαχιού και όχι με χειρουργείο που μπορεί να επιφέρει επιπλοκές. Μετά την αφαίρεση του δακτυλίου θα πρέπει ο ασθενής να μιλήσει ξανά με το γιατρό του ως προς το ποια μέθοδος θα επιλεγεί για να χάσει και τα υπόλοιπα κιλά του. Μεγάλο ρόλο σ’αυτό θα παίξει η βουλιμία, αν δηλαδή επιμένει και συνεχίζει. Μία τρίτη επιπλοκή του δακτυλίου είναι η τάση ορισμένων ασθενών, πάλι λόγω βουλιμίας, να κοροϊδεύουν το δακτύλιο, παρόλο που αυτός παραμένει σταθερά στη θέση του. Πως το κάνουν αυτό; Καταναλώνοντας ρευστές υπερθερμιδικές τροφές, ανακτώντας έτσι τα χαμένα κιλά. Σ’ αυτή την περίπτωση ο ασθενής πρέπει να οδηγηθεί στη sleeve gastrectomy. Θέλω να επισημάνω ότι οι επιπλοκές που σας περιέγραψα είναι μικρής βαρύτητας, όμως ξεκαθαρίζω και πάλι ότι η εμπειρία του εκάστοτε χειρουργού παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Οι ασθενείς που έχουν τοποθετήσει δακτύλιο δεν θα πρέπει να ανησυχούν, αφού το συγκεκριμένο χειρουργείο εφαρμόζεται στη χώρα μας πάνω από 20 χρόνια, που σημαίνει ότι η εμπειρία είναι μεγάλη και γνωρίζουμε άριστα τη συμπεριφορά του δακτυλίου. 

– Και αυτές οι επιπλοκές στην ουσία ξεκινάνε από το κεφάλι, επειδή ο ασθενής δεν μπορεί να ελέγξει τις ποσότητες φαγητού που καταναλώνει. 
Στη νόσο της παχυσαρκίας, καθώς αυξάνονται τα κιλά, τροποποιείται η λειτουργία κάποιων οργάνων. Το στομάχι μεγαλώνει ενώ τα κέντρα πείνας και ρύθμισης της όρεξης υπερτρέφονται με αποτέλεσμα ο ασθενής να ζητάει περισσότερο φαγητό. Μετά την επέμβαση αναμένουμε να ανταποκριθεί και ο εγκέφαλος, στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό συμβαίνει, υπάρχουν όμως φορές που τελικά δεν θα γίνει. Τότε μιλάμε για παχυσαρκία τελευταίου σταδίου όπου απαιτείται ένα πιο επιθετικό χειρουργείο, όπως είναι το γαστρικό μανίκι για να μικρύνει το στομάχι ή το γαστρικό μπαϊπάς, προκειμένου να μικρύνουν ταυτόχρονα το στομάχι και το έντερο. 

– Η ψυχολογική υποστήριξη παίζει ρόλο; 
Από μόνη της όχι, είναι σαν να προσπαθούμε να πείσουμε τον ασθενή ότι δεν έχει πρόβλημα. Συμπληρωματικά όμως σίγουρα η ψυχολογική υποστήριξη βοηθάει, στο να προετοιμάσουμε τον ασθενή για το χειρουργείο και να του δώσουμε να καταλάβει πως δεν θα πρέπει να κοροϊδέψει το δακτύλιο.